Home  -  FAQ  -  Authentic Acts in Europe  -  Polska
pl fr en

1. Czy w systemie prawnym Państwa kraju występują dokumenty, które mieszczą się w pojęciu aktu autentycznego zdefiniowanego w prawie Unii Europejskiej?[‘akt autentyczny’ oznacza dokument, który został urzędowo sporządzony lub zarejestrowany jako akt autentyczny w państwie członkowskim i którego autentyczność: (i) dotyczy podpisu i treści aktu autentycznego; oraz (ii) została stwierdzona przez organ publiczny lub inny organ uprawniony do tego przez państwo członkowskie pochodzenia.]

Tak.

Jeżeli tak, jakie są to dokumenty? Czy są to wyłącznie akty notarialne, czy też dokumenty sporządzone przez inne organy?

Zgodnie z polskim prawem warunki stawiane w prawie europejskim dla authentic instruments spełniają: akty notarialne, orzeczenia sądów, akty stanu cywilnego czy decyzje organów administracji. Należy pamiętać, że w prawie polskim zakres podmiotów uprawnionych do wydawania takich dokumentów jest bardzo szeroki. Zgodnie z art. 244 kodeksu postępowania cywilnego:
§ 1. Dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do dokumentów urzędowych sporządzonych przez podmioty, inne niż wymienione w § 1, w zakresie zleconych im przez ustawę zadań z dziedziny administracji publicznej.


2. Czy w Państwa porządku prawnym dokumentom urzędowym przypisywana jest szczególna wartość pod względem dowodowym? Jakie zasady o tym stanowią?

Tak, zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego dokument urzędowy posiada moc dowodową (art. 244 KPC, art. 2431-art. 257 KPC)

Ponadto, zgodnie z art.2 par.2 ustawy Prawo o notariacie z 14 lutego 1991 r. czynności notarialne dokonane przez notariusza zgodnie z prawem mają charakter dokumentu urzędowego.

Według postanowień Kodeksu postępowania cywilnego dokumenty dzielą się na:
dokumenty urzędowe i dokumenty prywatne.

W postępowaniach cywilnych przed sądem prawo do uwierzytelnienia kopii dokumentów przysługuje notariuszom (art. 79 pkt 2 i art. 96-101 ustawy z 14.2.1991 r. – Prawo o notariacie), konsulom art. 28, art. 32 ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. Prawo konsularne (Dz. U. poz. 1274), adwokatowi, radcy prawnemu, rzecznikowi patentowemu lub radcy Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa (art. 89 KPC, art. 129 KPC).

Uwierzytelnienie dokumentu i poświadczenie jego zgodności z oryginałem zgodnie z treścią art. 129 § 3 KPC powoduje nadanie temu odpisowi waloru dokumentu urzędowego. Z powyższych przepisów wynika zatem względem notarialnego uwierzytelnienia odpisu dokumentu rozróżnienie, na odpisy potwierdzone „za zgodność z okazanym dokumentem” oraz odpisy potwierdzone za „zgodność z oryginałem”, przy czym za odpisy mające walor dokumentów urzędowych należy uznać tylko te drugie, które winny zawierać klauzulę „za zgodność z oryginałem”.


3. Czy wszystkim dokumentom urzędowym przypisywana jest ta sama szczególna wartość pod względem dowodowym?

Tak, dokumenty te są samodzielnymi środkami dowodowymi, o których mocy dowodowej w praktyce rozstrzyga sąd według ogólnych zasad oceny dowodów (Dział III. Dowód w Kodeksie postępowania cywilnego) Sąd w postępowaniu po przeprowadzeniu określonego dowodu ocenia jego moc i wiarygodność. Swobodna ocena dowodu pozwala mu uznać lub stwierdzić, że dany dowód jest wiarygodny lub nie jest.


4. Szczególna wartość pod względem dowodowym odnosi się do:

  • daty sporządzenia dokumentu urzędowego
  • miejsca sporządzenia dokumentu urzędowego
  • podpisu stron, których dokument urzędowy dotyczy
  • treści oświadczeń złożonych przez strony
  • wszelkich pouczeń organu w ramach jego uprawnień
  • czynności, które organ podjął zgodnie z jego oświadczeniem
  • obecności stron, ustalenia ich tożsamości, a także zgód przez nie wyrażonych

5. Szczególną wartość pod względem dowodowym można podważyć:

Przed jakim organem: przed sądem

Zgodnie z jakim postępowaniem (należy przytoczyć stosowne przepisy): są to domniemania prawne wzruszalne art. 252-254 KPC

W jakim terminie: do momentu stwierdzenia prawdziwości dokumentu wyrokiem, który stał się prawomocny.


1. Jakie organy lub podmioty wykonujące władzę publiczną mogą sporządzać dokumenty urzędowe w Państwa porządku prawnym zgodnie z art. 3 (1) (i) rozporządzenia 650/2012?

Notariusze (np. wypisy protokołów dziedziczenia, aktów poświadczenia dziedziczenia, oświadczeń o przyjęciu i odrzuceniu spadku), sądy – wydziały cywilne (np. prawomocne postanowienia dotyczące stwierdzenia nabycia spadku, działu spadku, oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku), urzędy stanu cywilnego (np. odpisy aktów urodzenia, małżeństwa, zgonu konieczne do przeprowadzenia postępowania spadkowego u notariusza lub w sądzie).


2. Prosimy wskazać dokumenty urzędowe, które są najczęściej sporządzane w postępowaniu spadkowym, oraz organy, które takie dokumenty wydają.

Notarialne poświadczenie dziedziczenia – akt poświadczenia dziedziczenia sporządza notariusz lub sądowe stwierdzenie nabycia spadku – prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku wydaje sąd.
Złożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, dział spadku – w sądzie lub u notariusza.
Sporządzenie testamentu w formie aktu notarialnego, umowy dotyczące spadku (np. zrzeczenie się dziedziczenia) – u notariusza.


3. Moc dowodowa wybranych dokumentów sporządzonych w formie szczególnej, na przykład ,,acte de notoriété” we Francji w Włoszech.

Zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia jest dokumentem, który stwierdza kto po kim dziedziczy i ma skutki prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku – art. 95j, ustawy z dnia 14 lutego 1991 roku – Prawo o notariacie (Dz. U. z 2002 r. nr 42, poz. 369, z późn. zm.), zaś ilekroć w przepisach odrębnych jest mowa o postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku, należy rozumieć przez to również zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia (art. 95p w/w ustawy) oraz art. art. 679 KPC.

Protokół dziedziczenia jest z kolei dokumentem, który zawiera oświadczenia osób, które stawiły się u notariusza w celu dokonania poświadczenia dziedziczenia. W treści protokołu dziedziczenia notariusz poucza stawających o obowiązku ujawnienia wszelkich okoliczności mających znaczenie dla treści protokołu dziedziczenia oraz o treści art. 95c §2 pkt 8 Prawa o notariacie, to jest o odpowiedzialności karnej z art. 233 Kodeksu karnego za złożenie fałszywych oświadczeń.


1. Jakie rodzaje dokumentów są sporządzane w dziedzinie prawa rodzinnego?

  • Umowy majątkowe małżeńskie: małżonkowie mogą zarówno rozszerzyć wspólność majątkową, jak również ją ograniczyć; małżonkowie mogą również ustanowić rozdzielność majątkową lub hybrydalny ustrój rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków.
  • Podziały majątku między małżonkami – podział majątku jest możliwy wyłącznie w sytuacji, kiedy ustała wspólnota majątkowa, to jest w wyniku intercyzy, rozwodu lub separacji, śmierci jednego z małżonków, ubezwłasnowolnienia bądź upadłości.

W szerszym ujęciu prawa rodzinnego:

  • darowizny pomiędzy członkami rodziny,
  • umowy dożywocia, ustanowienia służebności mieszkania na rzecz osób bliskich i inne.

_Data protection

In order to provide you with the best possible service and to offer you a personalised service, the site uses cookies (functional cookies, analytical cookies). If you would like more information on the use of cookies, you can consult our cookie policy > Legal information

_Recherche